एजेन्सी : हिन्दू धर्ममा एकादशीको व्रतले महत्वपूर्ण स्थान राख्दछ । प्रत्येक वर्ष चौबीस एकादशीहरू हुन्छन् भने अधिकमास अथवा मलमास परेको वर्ष यो संख्या बढेर २६ हुन जान्छ कार्तिक महिनाको कृष्ण पक्षमा पर्ने एकादशीको नाम रमा एकादशी हो ।
यस तिथिमा नेपाल र भारत लगायत विभिन्न मुलुकहरूमा बसोवास गर्ने हिन्दू धर्मावलम्बीहरूले व्रत धारण गर्नुका साथै यसलाई एक पर्वको रुपमा मनाउने गर्दछन् । यो दिन भगवान कृष्ण को उपासना गरिन्छ।
रमा एकादशी यो वर्ष भोली अर्थात कार्तिक १७ गते पर्न गएको छ । धार्मिक विश्वास अनुसार, यस पर्वको असरले सबै पापलाई नष्ट गर्छ। ब्रह्मा९वाहित जस्तै महापाप पनि हटेर जान्छ । सौभाग्यवती महिलाहरूका लागि, यसले चाँडै खुशी र सौभाग्य ल्याउने विश्वास रहँदैं आएको छ । यसरी गर्नुहोस रमा एकादशीको पुजा अर्चना हुनेछ नसोचेको लाभ।
रमा एकादशीको दिन बिहान सबेरैं उठ्नुहोस र स्नान आदि गरेपछि व्रत गर्नको लागि संकल्प लिनुहोस । यसप्रकार तपाई व्रत गर्नसक्नुहुन्छ , त्यसैं अनुसार संकल्प लिनुहोस, यदि पूरा दिन निराहार वस्न चाहानुहुन्छ वा केही निश्चित समयको लागि व्रत वस्न चाहानुहुन्छ । यसपछि, भगवान श्रीकृष्णको विधिपुर्वक पुजाअर्चना गर्नुहोस । यदि तपाईं आफैले उपासना गर्न सक्नुहुन्न भने पूजाको लागि कुनै सक्षम ब्राह्मणको सहयोग लिन सक्नुहुन्छ ।
यस पछि, भगवानलाई समर्पित र प्रसाद भक्तहरू विभाजित गर्नुहोस्। त्यसै गरी, बेलुका भगवान श्रीकृष्णको पनि पुजा गर्नुहोस । राती, भगवान को मूर्ति को छेउमा बसेर श्रीमद्भागवत गीता को पढ्नुहोस । अर्को दिन ब्राह्मणलाई आमन्त्रित गर्नुहोस्। ब्राह्मणहरूलाई खाना दिनुहोस। दान दिनुका साथैं आदर पनि गर्नुहोस । त्यस पछि मात्र खाना खानुहोस । यो सबै भन्दा राम्रो हुनेछ यदि भगवानलाई मक्खन र मिश्री चढाउनुहुन्छ भने राम्रो हुन्छ । रमा एकादशी भरत को कहानी श्री पद्म पुराण मा वर्णन गरिएको छ, जो निम्नानुसार छ । पुरातन समयमा त्यहाँ मुचुकुंद नामक राजा थिए। उनको साथीहरु देवराज इंद्र, यम, वरुण, कुबेर एवं विभीषण थिए। उनी ठूलो धार्मिक प्रवृत्ति र सत्यमय थिए । सबैंजना उनीहरूको राज्यमा सबै खुसी थिए।
उनकी श्री चंद्रभागा नामकी एक छोरी थिइन जो विवाहित थिइन् र राजा चंद्रसेन को छोरा शोभनसँग उनकी छोरीको विवाह भएको थियो । एक दिन, जब शोभन आफ्नो श्वसुर घर आए, अचानक त्यो दिन एकादशी थियो। शोभानले एकादशीको लागि व्रत वस्ने चाँडै निर्णय गरे। चंद्रभागालाई कसरी उनको पतिले भोक सहन सक्नेछन् भन्ने चिन्ता थियो। यस सन्दर्भमा उनको पिताको आदेश धेरै सख्त थियो।
राज्यमा सबैंजनाले एकादशीको व्रत राखे केही पनि खाएनन । शोभानले आफ्नो पत्नीबाट यस्तो उपाय जान्न चाहन्थे, ताकि उनको मनोकामना पनि पूरा हुन सक्छ र उनलाई कुनै समस्या पनि हुने छैन, तर चंद्रभागाबाट कुनै पनि समाधान पाउन सक्दैनन्। निष्पक्ष भएर, शोभन आफैले भाग्यको विश्वासको साथ छोडेर व्रत राखे। तर उनले भोक, प्यास सहन सकेनन र उनको मृत्यु भयो । यसले चन्द्रभंगालाई धेरै उदास बनायो। बुबाको विरोधको कारण उनी सती भएनन्।
अर्कोतर्फ, शोभान राम एकादशी व्रतको प्रभावको साथ मंदराचल हिमालको शिखरमा एक महान देवनगर प्राप्त गरे । त्यहाँ ऐश्वर्यका सबै स्रोतहरू उपलब्ध थिए। गंधर्वगण उनको स्तुति गर्थे र अप्सराहरु उनको सेवा गर्थे। एक दिन जब राजा मुचुकुंद मंदराचल पहाडमा आए, उनले आफ्नो ज्वाँइको भव्यता देखे । उनी आफ्नो शहरमा फर्के र चंद्रभागालाई सम्पूर्ण कुरालाई भने शोभानको जीव देखेर उनी धेरै खुसी थिइन। उनी आफ्नो पतिकहाँ गइन र उनको भक्ति र रमा एकादशीको प्रभावको कारण उनीहरु खुसीसाथ जीवन बिताउन थाले ।
रमा एकादशीको लागि शुभ समय १७ कार्तिक ४ः५५ मा सुरु हुनेछ । भने समाप्त १८ कार्तिक २ः५७ मा समाप्त हुने देखिएको छ । त्यस्तैं रमा एकादशी पारण समय १८ कार्तिक बिहान ८ः३३ देखि ८ः३७ सम्म रहनेछ । पुराणका अनुसार, रमा एकादशहीले कामधेनु र चिन्तामनीको बराबर फलहरू प्रदान गर्दछ। एकादशी व्रत राख्नाले हामीले हाम्रो जीवनमा गरेका सबैं खालका पापहरु नष्ट भएर जान्छन । भगवान विष्णुको आर्शिवाद हाम्रो साथमा हुन्छ । उनको सबै पापलाई नष्ट गरेर मृत्युपछि मोक्ष प्राप्त भएको विश्वास रहँदैं आएको छ ।